2.12.07
Langston Hughes, nhà thơ da đen Mỹ thế kỹ 20, thuộc về trào lưu Harlem Renaissance, khi lần đầu tiên các nhà văn, nhà thơ da đen đóng góp tiếng nói quan trọng trên văn đàn Mỹ. Thơ ông viết nhiều về thân phận người da đen ở Mỹ, với nỗi buồn thường trực, và cả sự cay đắng mỉa mai. Nhiều bài thơ của ông cũng ảnh hưởng của nhạc jazz, nhạc blues và góp phần vào sự phát triển của thơ jazz (jazz poetry). Ở Việt Nam hình như Thanh Tâm Tuyền là người đầu tiên (và đáng kể nhất) có những thử nghiệm với thơ jazz.
Blues Buồn
Ngật ngưỡng giai điệu ngái ngủ xô nghiêng
Đu đưa mình dịu dàng lời than vãn
Tôi lắng nghe một người da đen chơi nhạc
Trên đại lộ Lenox một đêm kia
Dưới ánh đèn vàng từ cây đèn khí cũ
Anh rung mình trễ nải…
Anh rung mình trễ nải…
Theo nhịp Blues Buồn
Bàn tay anh gỗ mun vuốt trên những phím ngà
Cây dương cầm rên lên buồn bã.
O Blues!
Đung đưa mình trên bục gỗ ọp ép
Như thể tiếng cọt kẹt cũng là một nhạc cụ để anh chơi
Điệu Blues ngọt ngào!
Từ tâm hồn người da đen!
O Blues!
Trong giọng hát sâu nồng và giai điệu trầm buồn
Tôi nghe người da đen hát,
Và cây dương cầm cũ kỹ kêu than
“Trên đời này tôi chẳng có ai
Chẳng có ai, chỉ riêng mình tôi
Nếu như tôi trút được nỗi ưu phiền
Và những cái trĩu mày buồn bã”
Bập bập bập, anh gõ chân trên sàn
Dạo vài hợp âm trước khi lại hát-
“Tôi có điệu Blues buồn
Và tôi chẳng thể vui
Có điệu Blues buồn
Và tôi chẳng thể vui
Ước gì tôi đã chết”
Và sâu mãi trong đêm, anh ngân nga hát
Những vì sao đã lặn cùng với mặt trăng
Người ca sĩ dừng hát và đi ngủ
Trong đầu anh, điệu Blues buồn tiếp tục ngân vang
Anh ngủ như một tảng đá
Hay một người đã chết.
The Weary Blues
Droning a drowsy syncopated tune,
Rocking back and forth to a mellow croon,
I heard a Negro play.
Down on Lenox Avenue the other night
By the pale dull pallor of an old gas light
He did a lazy sway ....
He did a lazy sway ....
To the tune o' those Weary Blues.
With his ebony hands on each ivory key
He made that poor piano moan with melody
O Blues!
Swaying to and fro on his rickety stool
He played that sad raggy tune like a musical fool.
Sweet Blues!
Coming from a black man's soul.
O Blues!
In a deep song voice with a melancholy tone
I heard that Negro sing, that old piano moan--
"Ain't got nobody in all this world,
Ain't got nobody but ma self.
I's gwine to quit ma frownin'
And put ma troubles on the shelf."
Thump, thump, thump, went his foot on the floor.
He played a few chords then he sang some more--
"I got the Weary Blues
And I can't be satisfied.
Got the Weary Blues
And can't be satisfied--
I ain't happy no mo'
And I wish that I had died."
And far into the night he crooned that tune.
The stars went out and so did the moon.
The singer stopped playing and went to bed
While the Weary Blues echoed through his head.
He slept like a rock or a man that's dead.
